Dyrektywa NIS2 - czym jest, kogo dotyczy i jakie są jej kluczowe założenia

Dyrektywa NIS2 to akt prawny Unii Europejskiej, który zastępuje wcześniejszą dyrektywę NIS z 2016 roku. Jej celem jest wzmocnienie bezpieczeństwa sieci i systemów informatycznych w państwach członkowskich UE. Termin implementacji nowych wymagań minął 17 października 2024 roku, jednak na gruncie polskiego prawa przepisy zaczną obowiązywać dopiero po nowelizacji Ustawy o Krajowym Systemie Cyberbezpieczeństwa, która zostanie wprowadzona w pierwszym kwartale 2025 roku.

NIS2 ma na celu ujednolicenie przepisów dotyczących cyberbezpieczeństwa w całej Unii Europejskiej, poprzez ustalenie wspólnych standardów, procedur oraz wymagań w zakresie ochrony danych i reagowania na incydenty cybernetyczne. Nowa dyrektywa wprowadza bardziej rygorystyczne wymagania w porównaniu do poprzedniej, obejmując swoim zakresem większą liczbę sektorów i przedsiębiorstw.

 

Kogo obowiązuje dyrektywa NIS2

1. Średnie i duże przedsiębiorstwa.
   Dyrektywa NIS2 nakłada obowiązki głównie na średnie i duże firmy w sektorach kluczowych i ważnych.
   
   • Sektory kluczowe to m.in. przedsiębiorstwa związane z energetyką, transportem, bankowością, administracją publiczną, opieką zdrowotną.
   • Sektory ważne to m.in. usługi pocztowe i kurierskie, gospodarowanie odpadami, produkcja wyrobów medycznych, optycznych i elektronicznych.
2. Małe i mikroprzedsiębiorstwa.
   Z założenia są wyłączone z obowiązków NIS2, za wyjątkiem firm działających w sektorach wrażliwych, które:
   
   • są dostawcami usług zaufania,
   • są dostawcami usług DNS z wyłączeniem operatorów głównych serwerów nazw,
   • prowadzą rejestry nazw TLD,
   • są podmiotami administracji publicznej na szczeblu centralnym,
   • są podmiotami krytycznymi według dyrektywy CER.

 

Kluczowe założenia dyrektywy NIS2

• Szerszy zakres podmiotów.
  W przeciwieństwie do pierwszej dyrektywy NIS, która obejmowała tylko kluczowe sektory, NIS2 rozszerza zakres i dzieli je dwie grupy: podmioty kluczowe oraz podmioty ważne, przy czym podmioty kluczowe podlegają bardziej rygorystycznym wymogom.

• Podniesienie standardów bezpieczeństwa.
  Dyrektywa zaostrza wymogi bezpieczeństwa dla przedsiębiorstw, narzucając podejście oparte na zarządzaniu ryzykiem i określając podstawowe środki bezpieczeństwa cybernetycznego, które muszą wprowadzić wszystkie organizacje objęte zakresem dyrektywy.

• Obowiązek raportowania incydentów.
  Podmioty kluczowe i ważne będą zobowiązane do zgłaszania poważnych incydentów w ściśle określonych terminach do odpowiednich organów. Te organizacje mogą także być zobowiązane do informowania swoich klientów o wystąpieniu incydentu oraz w szczególnych przypadkach nawet o zaistnieniu zagrożenia.

• Większa odpowiedzialność organów zarządzających.
  Silniejszy nacisk na organy zarządzające spółek objętych zakresem działania, w ramach którego państwa członkowskie muszą zapewnić, że takie organy zarządzające mogą zostać pociągnięte do odpowiedzialności za naruszenie przez podmiot przepisów dotyczących tych środków.

• Zarządzanie zagrożeniami w łańcuchach dostaw.
  Organizacje objęte NIS2 muszą wdrożyć środki zabezpieczające łańcuchy dostaw oraz zadbać o bezpieczeństwo relacji z kontrahentami, aby ograniczyć ryzyko na wszystkich etapach dostarczania usług.

• Zwiększenie nadzoru i jednolitości przepisów.
  NIS2 wprowadza silniejsze środki nadzoru dla organów krajowych, bardziej rygorystyczne wymogi dotyczące egzekwowania środków bezpieczeństwa oraz harmonizację systemów sankcji i obowiązków sprawozdawczych w krajach członkowskich, a także wzmacnia mechanizmy współpracy międzynarodowej i wymiany informacji.